Print

Hindi nakatalikod sa ilog ang mga bahay naming mga Agta dito sa Ilog Umiray; bagkus ang aming mga beloy (o bahay) ay nakaharap sa mga pinagkukunan namin ng orat (tubig) – sa mga bulos (ilog), sumanga (sapa),  o bukal.

 

Ang ilog ang pinagmumulan ng aming inumin. Nais naming mapanatili ang kadalisayan ng kanyang tubig mula hulo hanggang bukana ng ilog para na rin sa lahat ng ating mga  kapatid na gumagamit ng tubig mula sa ilog.

 

Malungkot pansinin na nang dumami ang mga kalsada, ang mga tao ay nagtayo na ng mga bahay na nakaharap sa kalsada at nakatalikod na sa ilog. Ang mga ilog ay nagi nang pamalikuran at tapunan ng basura. Nawala na ang kadalisayan ng tubig.

 

Ang tubig sa aming wika ay orat at ang ilog naman ay bulos. Kakawing ang ilog ng aming buhay. Maging ang aming wika ay tinaguriang Tagibulos ng aming mga ninuno.

 

Nais naming panatilihin ang kadalisayan ng tubig na umaagos sa Ilog Umiray, at sa iba pang mga ilog. Sana ay makatulong din ang mapagmalasakit na mga kaibigan.

____________

Isinalaysay nina Graciano Ritual at Rosauro Ritual kay Isidro Sia  Abril 13, 2014 sa baybay ng Ilog Umiray sa General Nakar, Quezon. Si Graciano Ritual ay kasalukuyang chieftain ng Agta sa Barangay Pulang lupa sa General Nakar; si Rosauro Ritual ay isang lider katutubo at kapatid ni Graciano. Si Isidro Sia ay guro sa Unibersidad ng Pilipinas Manila.

 

Kung may mga komento o tanong, maaari pong komontak sa This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

 

Kung nais sipiin ang salaysay, ganito po ang mungkahing pormat: Ritual G, Ritual R, Sia I. Hindi nakatalikod sa ilog ang bahay naming mga Agta. Available from: www.katutubolokal.com.. Updated 2014Apr14, accessed YYYYMmmDD.