Kaming mga katutubo ng Aurora at Quezon ay kinabibilangan ng mga higit sa 50 komunidad.

 

Nagkakaiba-iba ang taguri sa amin. Dumagat ang palasak na katagurian sa amin ng mga Tagalog. Agta ang nais namang taguri ng mas nakakarami sa amin; ang agta sa aming mga salita ay nangangahulugan ng tao. Katutubo naman ang gusto ng iba pa. Samantala ang Baluga ay hindi katanggap-tanggap na taguri.

 

Iba-iba ang aming mga salita.

 

Tagibulos ang salita ng mga taga Umiray sa Dingalan, Aurora at General Nakar, Quezon; gayundin ng mga nasa baybayin ng Aurora katulad ng Dibut sa San Luis, Aurora, at sa Infanta at Polillo sa Quezon. Halaw ang Tagibulos sa salitang bulos na ang ibig sabihin ay ilog.

 

Kabulowan (Kabunlowan) ang salita ng mga taga Matawe at Pinamalisan sa Dingalan,  Aurora at sa Mabaldog at Dupinga sa Gabaldon, Nueva Ecija.

 

Idimala ang salita sa Diteki sa Dingalan, Aurora.

 

Kasiguranin ang salita sa Casiguran sa Aurora.

 

May higit sa 30 iba-ibang mga salita kaming mga katutubo na kulot ang buhok. Kulot nga ang minsang taguri sa amin. Iba-iba rin ang mga taguri sa aming mga kapatid na kulot sa iba-ibang bahagi ng bansa.

 

Ayta ang taguri sa mga taga Zambales, Bataan, Tarlac at Pampanga. Abellen din kung tawagin ang mga taga Tarlac. Mga salita dito ay Sambal, Sambal Botolan, Ambala, Magbukun, Abellen, Mag-indi at Mag-anchi.

 

Ayta rin ang taguri sa mga taga timog Quezon at taga Bicol; Remontado sa mga taga Tanay, Rizal.

 

Atta, Alta at Arta ang iba-ibang taguri sa mga kapatid natin sa hilagang Sierra Madre; Ebukid naman sa isang maliit na grupo na patuloy na namumuhay nang gumagala sa Sierra.

 

Ata o Ati naman ang katawagan sa mga nasa Panay at Negros, Batak sa mga nasa Palawan, at Mamanwa sa mga nasa Mindanao.


Mayaman ang aming mga kultura, kasaysayan at wika at nais naming panatilihin ang yamang ito na masasabi ring siyang ambag namin sa ating pambansang yaman. 

_____________

Isinalaysay ni Marvin Astoreza at Graciano Ritual  kay Isidro Sia  Marso 2014  sa Infanta, Quezon at Abril 13, 2014 sa baybay ng Ilog Umiray sa General Nakar, Quezon. Si Marvin Astoreza ay guro ng Sentrong Paaralan ng mga Agta sa Katablengan at Magsikap sa General nakar, Quezon. Si Graciano Ritual ay kasalukuyang chieftain ng Agta sa Barangay Pulang lupa sa General Nakar. Si Isidro Sia ay guro sa Unibersidad ng Pilipinas Manila.

 

Kung may mga komento o tanong, maaari pong komontak sa This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..

 

Kung nais sipiin ang salaysay, ganito po ang mungkahing pormat: Astoreza M, Ritual G, Sia I. Kaming mga katutubo ng Aurora at Quezon. Available from: www.katutubolokal.com.  Updated 2014Apr14, accessed YYYYMmmDD.